Hoe kan UPS levens redden?


De laatste ernstige stroomuitval in België vond plaats in de omgeving van Geel en dateert van november 2014. Een menselijke fout lag aan de basis hiervan, niet het potentiële stroomtekort waar onze politici toen al voor vreesden. Dagelijks zijn er kleinere stroomonderbrekingen. Hierbij vallen één of meerdere straten zonder stroom voor een periode korter dan een uur. Die zijn meestal het gevolg van onderhoudswerken door onze netbeheerder Fluvius.

Toch rekenen bedrijven en particulieren op een betrouwbare aansluiting op het elektriciteitsnet. Om te voorkomen dat het licht onverwacht uitgaat, bestaat er een oplossing: een “uninterruptable power supply” of kortweg UPS.

Toepassingen

Een eerste industrie waar UPS-systemen veel voorkomen is die van de online diensten en telecom. De delicate elektronica in servers en supercomputers heeft een langere levensduur bij een hoge stroom-kwaliteit. Die ideale stroomkwaliteit is een utopie in het huidige energienet, waar kleine fluctuaties in de geleverde spanning amper te vermijden zijn. Een totale stroomuitval kan bovendien zware gevolgen hebben: in (super)computers kan het betekenen dat dagen, zelfs weken van rekenarbeid verloren kunnen gaan. In servers kan het zelfs gaan over permanent verlies of corruptie van stukken data: foto’s, dossiergegevens, wachtwoorden en accounts, etc..

Ook in ziekenhuizen is de gegarandeerde aanwezigheid van elektriciteit eerder een noodzaak dan een wens. Sommige patiënten zijn namelijk afhankelijk van levensnoodzakelijk apparatuur. Het licht in een operatiekwartier is onmisbaar, zeker bij delicate ingrepen. Ook de controletoestellen, die de toestand van patiënten bijhouden, verbruiken energie. Daarom is elk modern ziekenhuis uitgerust met één of meerdere UPS-systemen. Zo zijn minstens de cruciale functies gewaarborgd. In ziekenhuizen zijn dan ook vaak twee soorten stopcontacten terug te vinden, waarvan één doorgaans opvallender gekleurd: dit zijn de stopcontacten die aangesloten zijn aan de UPS en altijd elektriciteit kunnen voorzien. Er bestaan ook kleinschaligere toepassingen in de particuliere sector. Zo zijn kleine UPS-systemen en generatoren commercieel beschikbaar.

Uitvoeringen

Klassieke UPS-systemen bestaan uit een (diesel)generator, parallel aangesloten op de belangrijkste verbruikers binnen een bedrijf. Tegenwoordig zijn er ook uitvoeringen waarbij de UPS bestaat uit een reeks batterijen die opladen tijdens normale situaties en gradueel ontladen bij een stroomuitval.

Afhankelijk van de toepassing bestaan verschillende combinaties en schakelingen. Het UPS-systeem van een ziekenhuis heeft bijvoorbeeld twee functies. Enerzijds moet dit een storing onmiddellijk opvangen. Anderzijds moet dit een tekort over relatief lange termijn kunnen aanvullen met eigen energie. Een reeks batterijen, geschakeld tussen het stroomnet en het ziekenhuis voorziet dan de energie op korte termijn en verzekert dat de overgang amper merkbaar is. Dit geeft een dieselgenerator de tijd om op te starten en de stroomvoorziening over te nemen voor een langere tijd.