De digitale meter (en vooral wanneer hij uitrolt in Vlaanderen) is één van de meest actuele thema’s betreffende de energiemarkt. Waarom we ze moeten uitrollen is simpel: slim meten kan namelijk emissies verminderen tot 9% volgens de Europese Commissie. Maar hoe komt dat en hoe draagt een slimme meter hiertoe bij?
Slimme meter
Een slimme meter registreert op een digitale manier jouw verbruik. Deze toont de afname en injectie apart in tegenstelling tot de oude meters. Ook het tijdstip en volume van elektriciteitsproductie en -verbruik gedurende de dag is raadpleegbaar. Deze gegevens stuurt de slimme meter door op het net via vermogen lijn communicatie of via een draadloos netwerk. Het doel van de Europese commissie was om tegen 2020 80% van alle elektriciteitsmeters te vervangen door een slim exemplaar. In België loopt dat plan echter vertraging op en verwacht de netbeheerder slechts 1,8 miljoen geplaatste meters. Ten slotte bestaan er ook slimme meters voor gas aansluitingen maar deze worden momenteel nog niet gebruikt in België.
Slim net
Slimme meters en een intelligent net gaan hand in hand. Slim meten op zich leidt niet tot een energiebesparing maar wel een juist gebruik van de aanwezige infrastructuur. In de huidige energiemarkt is het zo dat het energieaanbod zich aanpast aan de vraag. Stel dat er veel vraag is, dan worden fossiele energiebronnen zoals gascentrales en dieselgeneratoren ingezet. Zonnepanelen en windmolens kan men niet naar eigen wil aanschakelen. Daarom willen netbeheerders consumenten stimuleren om veel te verbruiken op momenten van hoge productie. Met andere woorden de vraag aanpassen aan het aanbod.
Eén manier om dat te realiseren is door een variabele elektriciteitsprijs in te voeren. Deze prijs zou laag zijn bij een overaanbod en hoog bij een tekort aan energie. Samen met real time verbruiksgegevens kunnen consumenten zo hun verbruik aanpassen aan de noden van het net. Een consument kan er bijvoorbeeld voor kiezen om zijn verbruik te plannen tijdens daluren meet een lagere prijs. Omgekeerd kan hij besluiten om zelf energie op het net te injecteren bij een hogere elektriciteitsprijs. Dit zou bijvoorbeeld het geval zijn wanneer je zonnepanelen en een batterij bezit. Hoewel een variabele prijs nog niet bestaat voor kleine verbruikers, bestaat deze wel al voor industriële consumenten. Meer diepgaand is er een markt waar verbruikers en producenten onderling blokken van elektriciteit uitwisselen: de ‘day ahead’ veilingen op de elektriciteitsbeurs EPEX. Op de site van EPEX België kan je de elektriciteitsprijzen van de voorbije week zien. Dergelijke marktmechanismen zullen ook uitgedacht moeten worden op residentiële schaal, willen we toelaten dat de vraag naar elektriciteit zich stuurt naar het aanbod. De vraag blijft echter hoelang dit proces zal duren, gegeven de vertraging die de uitrol van digitale meters reeds heeft opgelopen.